TARİHTE BU AY – EKİM | Mayın Tarlası

Ekim, Gregoryen Takvimi‘ne göre yılın 10. ayı olup 31 gün çeker.

Türkiye‘de, Atatürk devrimine değin Sümer-Babil-İbrani-Süryani-Arami ad Tişri den gelme Teşrin-i Evvel olan ayın adı Cumhuriyet‘ten sonra da İlk Teşrin, İlkteşrin ya da Birinci Teşrin, Birinciteşrin olarak kullanıldı, 10 Ocak 1945’te kabul edilen 15 Ocak 1945’te yürürlüğe giren ve dört ayın adlarını değiştiren yasa ile ayın adı ekim yapıldı. Türkçe “ekme” eyleminden türemiş olup tarlaların sürülüp ekildiği ay anlamındadır. Anadolu‘da bu ay için “Gazel ayı” dendiği de olur, “gazel” “kuru yaprak” anlamına gelir. Bu ay için “Avara” diyenler de vardır. Gagauzca gibi Türkçenin kimi lehçelerinde bu aya “kasım” denir. Bu fark; Julien yöntemi Güneş takvimi ile Gregorien yöntemi Güneş takviminin bu yüzyıl (20. yüzyıl) için 13 gün farkı olması yüzündendir. “Kasım” adı “Yahya” peygamberin takma adı olduğundan, Gagauzlar bu iki Güneş takviminin gün farkından dolayı, “kasım” adını bu aya daha yakın görmüşlerdir.

Ekim adının İngilizce karşılığı olan “October”, Latince 8 anlamına gelen “octo” dan gelir. Aylara bölünmemiş kış süreci, Ocak ve Şubat arasında bölünene kadar eski Roma takviminde Ekim ayı 8. ay idi.

Ekim ayındaki önemli olaylar

1 Ekim	I. Mahmut’un tahta çıkışı (1730).
1 Ekim	Hava Harp Okulu açıldı (1951).
1 Ekim	Et ve Balık Ürünleri A.Ş.’nin kuruluş tarihi (1952).
2 Ekim	İstanbul’un Müttefik Kuvvetlerince boşaltılması (1923).
3 Ekim	İki Almanya’nın birleşmesi (1990).
3 Ekim	Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın kuruluşu (1931).
5 Ekim	Mustafa Kemal’in, Ankara’nın onursal hemşehriliğini kabul etmesi (1922).
5 Ekim	Iğdır Soykırım Anıt ve Müzesi’nin açılışı (2000)
6 Ekim	Şükrü Naili Paşa komutasındaki Türk birliklerinin İstanbul’a girmesi. İstanbul’un kurtuluşu (1923).
6 Ekim	Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat’ın bir suikast sonucu öldürülmesi (1981).
6 Ekim	1. Balkan Konferansı’nın Atina’da toplanması (1930).
7 Ekim	İnebahtı Deniz Savaşı (1571).
7 Ekim	Türkiye’nin, Atina Basın Müşavirliği Basın Ateşe Yardımcısı Çetin Görgü, evinden işine giderken silahlı saldırı sonucu şehit edildi (1991).
7 Ekim	ABD ve İngiltere, Afganistan’a askeri harekat başlattı (2001).
8 Ekim	Balkan Savaşı’nın başladığı tarih (1912).
9 Ekim	Anıtkabir’in temel atma töreni (1944).
11 Ekim	Milli Selamet Partisi kuruldu (1972).
11 Ekim	Mudanya Mütarekesi’nin imzalanması (1922).
11 Ekim	Türkiye – Çekoslovakya Dostluk Antlaşması’nın Ankara’da imzalanması (1924).
11 Ekim	TBMM yeni binasına taşındı. Cumhuriyet Bayramı’nın ilk kutlama töreni burada yapıldı (1924).
13 Ekim	Ankara’nın başkent olmasına ilişkin önergenin Büyük Millet Meclisi’nce kabul edilmesi (1923).
14 Ekim	Nizam-ı Cedid’in, Sekban-ı Cedid adıyla yeniden kuruluşu (1808).
15 Ekim	Atatürk’ün tarihi “Nutuk” unu okumaya başlaması (1927).
15 Ekim	Türkiye’de yeni anayasaya göre ilk meclis ve senato seçimlerinin yapılması (1961).
17-19 Ekim	Kosova Savaşı (1448).
17 Ekim	Türkiye’nin NATO’ya katılmasıyla ilgili protokol, Londra’da imzalandı (1951).
17 Ekim	İlk Türk Tugayı’nın Kore’ye çıkışı (1950).
18 Ekim	Türkiye Komünist Fırkasının Ankara’da resmen kurulması (1920).
18 Ekim	Türkiye-Bulgaristan Dostluk Antlaşması’nın Ankara’da imzalanması (1925).
19 Ekim	Ankara Tıp Fakültesi’nin açılışı (1945).
19 Ekim	II. Murat’ın Kosova Zaferi (1448).
19 Ekim	Türk – İngiliz – Fransız üçlü ittifakının Ankara’da imzalanması (1939).
20 Ekim	Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Fransa Hükümeti arasında “Ankara Antlaşması”nın imzalanması (1921).
20 Ekim	Yunanistan’ın, NATO askeri kanadına yeniden dönüşü (1980).
21 Ekim	İstanbul‘da, Damat Ferit Paşa’nın çekilmesi ve Tevfik Paşa’nın (son) sadrazam oluşu (1920).
22 Ekim	I. Haçova Savaşı (1596).
22 Ekim	Viyana elçimiz Daniş Tunagil’in Ermeni Teröristler tarafından şehit edilişi (1975).
23 Ekim	Almanya’nın NATO’ya girişiyle ilgili Paris Antlaşması (1954).
24 Ekim	I. Belediyeler Kongresi başladı (1935).
24 Ekim	Birleşmiş Milletler Örgütünün kuruluşu (1945).
25 Ekim	SSCB’nin Birleşmiş Milletler’de Kars ve Ardahan’ı talep edişi (1947).
25 Ekim	Ziya Gökalp’in vefatı (1924).
25 Ekim	Çin Halk Cumhuriyeti’nin Birleşmiş Milletler’e alınışı (1971).
26 Ekim	Balkan Misakı’nın kabulü (1932).
26 Ekim	İsmet (İnönü) Paşa’nın Lozan Konferansı’ndan önce, Dışişleri Bakanlığı’na atanması (1922).
26 Ekim	Kuzey Atlantik Konseyi’nin NATO Karargahı’nı Brüksel’e taşımayı kararlaştırması (1966).
26 Ekim	İsrail – Ürdün arasında 46 yıllık savaşa son veren tarihi barış anlaşması (1994).
27 Ekim	Müttefiklerin Ankara ve İstanbul hükümetlerine Lozan’da konferans toplanması çağrısı yapması (1922).
27 Ekim	Paris büyükelçimiz İsmail Erez ve şoförünün Ermeni Teröristler tarafından şehit edilişi (1975).
28 Ekim	Türkiye ile Sırp-Hırvat ve Sloven Devleti arasında dostluk antlaşmasının Ankara’da imzalanması (1925).
28 Ekim	Gazi Mustafa Kemal’in cumhuriyeti ilan edeceğini, Çankaya’da yakın arkadaşlarına açıklaması (1923).
29 Ekim	Cumhuriyet’in ilanı (1923).
29 Ekim	Atatürk’ün cumhurbaşkanı seçilmesi (1923).
29 Ekim	Milletler Cemiyeti Konseyi’nin, Türk – Irak sınırını Musul’u, Irak’a bırakacak biçimde saptaması (1924).
30 Ekim	Sultan III.Osman’ın ölümü ve III.Mustafa’nın tahta çıkması (1757).
30 Ekim	Mondros Antlaşması (1918).
30 Ekim	İsmet (İnönü) Paşa’nın cumhuriyetin ilk başbakanı oluşu (1923).