Vikipedi:Tarihte bugün/Haziran
1 Haziran
- 193 – Roma İmparatoru Didius Julianus, suikast sonucu öldürüldü.
- 1533 – VIII. Henry‘nin eşi Anne Boleyn, İngiltere Kraliçesi olarak taç giydi.
- 1862 – Amerikan İç Savaşı: Seven Pines Muharebesi sona erdi.
- 1980 – CNN haber kanalı yayın hayatına başladı.
- 1998 – Brüksel‘de Avrupa Merkez Bankası kuruldu.
- Mihail Glinka (d. 1804)
- Marilyn Monroe (d. 1926)
- Ion Antonescu (ö. 1946)
2 Haziran
- 455 – Vandallar Roma‘ya girdiler ve iki hafta boyunca şehri yağmaladılar.
- 1909 – Alfred Deakin, 3. kez Avustralya başbakanı oldu.
- 1946 – İtalya‘da monarşi kaldırılarak Cumhuriyet ilan edildi.
- 1953 – Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth taç giydi.
- 2012 – Eski Mısır cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
- Marquis de Sade (d. 1740)
- Giuseppe Garibaldi (ö. 1880)
- Wentworth Miller (d. 1972)
3 Haziran
- 1965 – Edward Higgins White, uzayda yürüyen ilk Amerikan oldu.
- 1974 – İzak Rabin, İsrail Başbakanı oldu.
- 1989 – Pekin‘de Tiananmen Meydanı‘ndaki büyük gösteriye asker müdahale etti: 2 bin civarında öğrenci öldü.
- 2006 – Karadağ, Sırbistan-Karadağ‘dan bağımsızlığını ilan etti.
- 2017 – İngiltere‘nin Londra kentindeki Southwark bölgesinde bir terör saldırısı düzenlendi.
- Jefferson Davis (d. 1808)
- Georges Bizet (ö. 1875)
- Nâzım Hikmet (ö. 1963)
4 Haziran
- 1876 – 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirilen Osmanlı Padişahı Abdülaziz, gözaltında bulundurulduğu Feriye Sarayı‘nda bilekleri kesilmiş olarak ölü bulundu.
- 1917 – Pulitzer Ödülleri ilk kez verilmeye başlandı.
- 1946 – Juan Perón, Arjantin Cumhurbaşkanı oldu.
- 1961 – ABD Başkanı John F. Kennedy ile SSCB Devlet Başkanı Nikita Kruşçev, Viyana‘da bir araya geldi.
- 2006 – Peru‘da başkanlık seçimlerinin ikinci turunda, sosyal demokrat Alan García zaferini ilan etti ve devlet başkanı oldu.
- Giacomo Giralomo Casanova (ö. 1789)
- Bronisław Komorowski (d. 1952)
- Angelina Jolie (d. 1975)
5 Haziran
- 1851 – Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe‘un kölelik karşıtı romanı Tom Amca’nın Kulübesi (Life Among the Lowly) bir gazetede tefrika edilmeye başlandı.
- 1926 – Birleşik Krallık, Türkiye ve Irak arasında Ankara Antlaşması imzalandı.
- 1947 – Marshall Planı: ABD devlet bakanı George Marshall, savaş sonrası Avrupa‘ya destek için çağrıda bulundu.
- 1967 – İsrail ile Arap ülkeleri arasında Altı Gün Savaşı adı verilen çatışmalar başladı.
- 1975 – Süveyş Kanalı, Altı Gün Savaşı‘nın ardından, 8 yıl sonra uluslararası deniz trafiğine açıldı.
- Adam Smith (d. 1723)
- Giovanni Paisiello (ö. 1816)
- Ronald Reagan (ö. 2004)
6 Haziran
- 1523 – İsveç Bağımsızlık Savaşı sonucunda İsveç Krallığı bağımsızlığını ilan etti.
- 1808 – Joseph Bonaparte, İspanya Kralı oldu.
- 1976 – Boris Volinov ve Vitali Jolobov ekibinden oluşan Soyuz 21 uzay aracı yolculuğuna başladı.
- 1985 – Aleksey Pajitnov tarafından tasarlanan Tetris oyunu yayınlandı.
- 2012 – Venüs geçişi olarak adlandırılan astronomik olay gerçekleşti.
- Aleksandr Lyapunov (d. 1857)
- Carl Gustav Jung (ö. 1961)
- Robert F. Kennedy (ö. 1968)
7 Haziran
- 1494 – Portekiz ve İspanya arasında Tordesillas Antlaşması imzalandı.
- 1654 – XIV. Louis, Fransa Kralı oldu.
- 1856 – Dolmabahçe Sarayı resmen açıldı.
- 1935 – Stanley Baldwin, Birleşik Krallık Başbakanı oldu.
- 1942 – II. Dünya Savaşı: Midway Muharebesi, ABD‘nin kesin zaferi ile resmen sona erdi.
- John Brougham (ö. 1880)
- Muammer Kaddafi (d. 1942)
- Anna Kurnikova (d. 1981)
8 Haziran
- 1949 – George Orwell‘in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı romanı yayımlandı.
- 1995 – Rasmus Lerdorf, PHP dilinin ilk sürümünü yayımladı.
- 2000 – NATO-Ukrayna Komisyonu, Savunma Bakanları düzeyinde Brüksel‘de toplandı.
- 2004 – Venüs, Güneş‘in önünden 223 yıl sonra ilk defa geçti.
- 2012 – Avrupa Futbol Şampiyonası başladı.
- Muhammed bin Abdullah (ö. 632)
- Robert Schumann (d. 1810)
- Francis Crick (d. 1916)
9 Haziran
- 68 – Roma İmparatoru Neron intihar etti.
- 1617 – Sultan I. Ahmed tarafından İstanbul‘da adıyla anılan meydanda yaptırılan Sultanahmet Camii ibadete açıldı.
- 1815 – Viyana Kongresi sona erdi.
- 1928 – Avusturyalı pilot Charles Kingsford-Smith, uçağıyla ilk kez Büyük Okyanus‘u aştı.
- 2019 – Kazakistan‘da Cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. Mevcut cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev yeniden cumhurbaşkanı seçildi.
- Claudia Octavia (ö. 62)
- Charles Dickens (ö. 1870)
- Johnny Depp (d. 1963)
10 Haziran
- 1190 – Friedrich Barbarossa, Üçüncü Haçlı Seferleri sırasında, Saleph Nehrinde (şu anki Göksu Nehri) boğularak öldü.
- 1846 – Meksika-Amerika Savaşı: Kaliforniya Cumhuriyeti, Meksika‘dan bağımsızlığını ilan etti.
- 1916 – Osmanlı İmparatorluğu yönetimindeki Mekke, Arap isyanı sırasında Arapların eline geçti.
- 1930 – Türkiye ile Yunanistan arasında, Ahali Mübadelesi Antlaşması imzalandı.
- 1996 – Kuzey İrlanda‘da barış görüşmeleri Sinn Féin dahil olmaksızın başladı.
- Pierre Loti (ö. 1923)
- Elizabeth Hurley (d. 1965)
- Cengiz Aytmatov (ö. 2008)
11 Haziran
- 1509 – İngiltere kralı VIII. Henry ile Aragonlu Catherine evlendi.
- 1901 – Yeni Zelanda Cook Adaları‘nı topraklarına kattı.
- 1940 – II. Dünya Savaşı: İngiliz kuvvetleri İtalya‘daki Ceneviz ve Torino kentlerini bombaladı.
- 1955 – Tarihin en trajik motor sporları kazası olan 1955 Le Mans faciası meydana geldi: 83 kişi öldü, 120’den fazla kişi yaralandı.
- 2017 – Porto Riko Eyalet Referandumu yapıldı.
- I. George (ö. 1727)
- Jacques-Yves Cousteau (d. 1910)
- Özdemir Asaf (d. 1923)
12 Haziran
- 1772 – Kâşif Marc-Joseph Marion du Fresne, Yeni Zelanda‘da Maoriler tarafından öldürüldü.
- 1776 – Virginia Haklar Beyannamesi, kongre delegelerinin oybirliği ile kabul edildi.
- 1898 – Filipinler, İspanya‘dan bağımsızlığını ilan etti.
- 1991 – Boris Yeltsin, Rusya cumhurbaşkanı seçildi.
- 2016 – ABD tarihinde LGBT’lere yönelik düzenlenen en ölümlü saldırı olan Orlando gece kulübü saldırısı gerçekleşti.
- Charles Kingsley (d. 1819)
- Anne Frank (d. 1929)
- Gregory Peck (ö. 2003)
13 Haziran
- 1878 – Alman İmparatorluğu Şansölyesi Prens Bismarck‘ın başkanlığında Osmanlı, Rusya, İngiltere, Almanya, Fransa, Avusturya-Macaristan ve İtalya’nın katılımıyla Berlin Kongresi toplandı.
- 1891 – İstanbul Arkeoloji Müzesi ziyarete açıldı.
- 1924 – Fransa‘da Gaston Doumergue, cumhurbaşkanı oldu.
- 1982 – Fehd bin Abdülaziz el-Suud, Kral Halid‘in ölümünün ardından Suudi Arabistan Kralı oldu.
- 1983 – Pioneer 10 uzay sondası, güneş sistemi dışına çıkan ilk insan yapımı nesne oldu.
- Miyamoto Musashi (ö. 1645)
- William Butler Yeats (d. 1865)
- Irvin D. Yalom (d. 1931)
14 Haziran
- 1846 – Meksika-Amerika Savaşı sırasında Kaliforniya Cumhuriyeti, Meksika‘dan bağımsızlığını ilan etti.
- 1940 – Sovyetler Birliği, Litvanya‘ya Kızıl Ordu‘nun ülkeye girmesine ve Sovyet yanlısı bir hükümet kurmasına izin verilmesini talep eden bir ültimatom verdi.
- 1985 – Schengen Anlaşması; Fransa, Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg tarafından imzalandı.
- 1992 – Thabo Mvuyelwa Mbeki, Güney Afrika Başkanı olarak göreve başladı.
- 2014 – Ukrayna Hava Kuvvetleri‘ne ait bir İlyuşin İl-76 nakliye uçağı, Lugansk Halk Cumhuriyeti güçleri tarafından vuruldu, uçakta bulunan 49 kişi öldü.
- Charles-Augustin de Coulomb (d. 1736)
- Max Weber (ö. 1920)
- Ernesto “Che” Guevara (d. 1928)
15 Haziran
- 1888 – II. Wilhelm, Almanya İmparatoru oldu.
- 1941 – II. Dünya Savaşı: Battleaxe Harekâtı başladı.
- 1954 – UEFA (Union des Associations Européennes de Football) kuruldu.
- 1970 – Türkiye tarihindeki en büyük işçi eylemlerinden biri olan 15-16 Haziran olayları meydana geldi.
- 1975 – Soyuz 19, Baykonur Uzay Üssü‘nden havalandı.
- Neil Patrick Harris (d. 1973)
- Ella Fitzgerald (ö. 1996)
- Mîna Urgan (ö. 2000)
16 Haziran
- 1815 – Waterloo Muharebesi‘nden iki gün önce gerçekleşen Ligny Muharebesi, Napolyon‘un son zaferi oldu.
- 1903 – Ford motor şirketi kuruldu.
- 1940 – Philippe Pétain, Vichy Fransası başbakanı oldu.
- 1963 – Vostok 6 ile dünya yörüngesine fırlatılan Rus kozmonot Valentina Tereşkova, uzaya giden ilk kadın oldu.
- 1983 – Yuri Andropov, SSCB başbakanı oldu.
- Margaret Bondfield (ö. 1953)
- Reşad Sadıkov (d. 1982)
- Ayhan Işık (ö. 1979)
17 Haziran
17 Haziran: İzlanda Millî Günü
- 1397 – I. Margaret‘in yönetimi altında Kalmar Birliği kuruldu.
- 1462 – III. Vlad komutasındaki Eflak birlikleri tarafından II. Mehmed komutasındaki Osmanlı birliklerine karşı Târgovişte gece baskını düzenlendi.
- 1631 – Mümtaz Mahal doğum yaparken öldü. Eşi Şah Cihan, ertesi yıl başlattığı anıt mezar Tac Mahal‘i 20 yıl içinde tamamlattı.
- 1944 – İzlanda, Danimarka‘dan ayrıldı ve cumhuriyet ilan etti.
- 1972 – Watergate skandalı: ABD Başkanı Richard Nixon‘un partisi ile bağlantılı 5 hırsız Watergate iş merkezindeki bir büroya gizli mikrofon yerleştirirken polis tarafından yakalanarak tutuklandı.
- Adile Naşit (d. 1930)
- Naveen Andrews (d. 1969)
- Thomas Kuhn (ö. 1996)
18 Haziran
- 618 – Li Yuan‘ın Çin imparatoru olması ile Tang Hanedanı dönemi başladı.
- 860 – Konstantinopolis Kuşatması: Yaklaşık 200 gemilik bir Rus deniz filosu Konstantinopolis‘i yağmalamaya başladı.
- 1633 – I. Charles, İskoçya kralı olarak taç giydi.
- 1815 – Napolyon Bonapart, Waterloo Muharebesi‘nde İngiliz ve Prusya ordularına yenildi.
- 1940 – Özgür Fransa‘nın lideri Charles de Gaulle, BBC radyosuna yaptığı bir konuşma ile direniş çağrısı yaptı.
- Georgi Dimitrov (d. 1882)
- Maksim Gorki (ö. 1936)
- Paul McCartney (d. 1942)
19 Haziran
- 1867 – Meksika imparatoru I. Maximilian, Santiago de Querétaro’da kurşuna dizilerek infaz edildi.
- 1910 – Dünya Babalar Günü, ilk kez ABD’de kutlandı.
- 1961 – Kuveyt, Birleşik Krallık‘tan bağımsızlığını ilan etti.
- 1978 – Garfield karikatürleri yayımlanmaya başladı.
- 1991 – Sovyetler Birliği’nin Macaristan’ı işgali sona erdi.
- Blaise Pascal (d. 1623)
- Anna Lindh (d. 1957)
- William Golding (ö. 1993)
20 Haziran
- 451 – Romalı general Flavius Aetius önderliğinde Katalon Muharebesi gerçekleşti.
- 1631 – Küçük Murat Reis tarafından İrlanda‘nın Baltimore kasabasında Baltimore Talanı yapıldı.
- 1987 – Mardin‘in Pınarcık köyünde Pınarcık Katliamı gerçekleşti.
- 1990 – 5261 Eureka adı verilen ilk Mars trojanı asteroit, Palomar Gözlemevi‘nde keşfedildi.
- 2001 – Pervez Müşerref, Pakistan cumhurbaşkanı oldu.
- Jacques Offenbach (d. 1819)
- Muazzez İlmiye Çığ (d. 1914)
- Cahit Külebi (ö. 1997)
21 Haziran
- 1582 – Japon daimyo Oda Nobunaga, samuray hizmetkarı Akechi Mitsuhide tarafından zorla intihar ettirildi.
- 1788 – New Hampshire, ABD Anayasasını onaylayarak 9. Eyalet olarak birliğe katıldı.
- 1813 – Britanya, İspanya ve Portekiz zaferi ile sonuçlanan Vitoria Muharebesi gerçekleşti.
- 1934 – Türkiye‘de Soyadı Kanunu kabul edildi.
- 1982 – ABD Başkanı Ronald Reagan‘a suikast teşebbüsünde bulunan John Hinckley, akli dengesi yerinde olmadığı için suçsuz bulundu.
- Niccolò Machiavelli (ö. 1527)
- Machado (d. 1839)
- Prens William (d. 1982)
22 Haziran
- 813 – Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında Versinikia Muharebesi gerçekleşti.
- 1911 – V. George, taç giyerek Büyük Britanya kralı oldu.
- 1919 – Türk Kurtuluş Savaşı: Amasya Genelgesi yayımlandı.
- 1941 – II. Dünya Savaşı: Nazi Almanyası, Barbarossa Harekâtı‘nı başlatarak SSCB‘yi istila etmeye başladı.
- 1978 – Plüton‘un uydusu Charon, gökbilimci James Christy tarafından keşfedildi.
- Howard Staunton (ö. 1874)
- Çetin Altan (d. 1927)
- Dan Brown (d. 1964)
23 Haziran
- 1854 – Silistre Kuşatması, Osmanlı zaferi ile sona erdi.
- 1894 – Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Paris‘te kuruldu.
- 1919 – Versay Barış Antlaşması, Alman Parlamentosunca kabul edildi.
- 1941 – Refah gemisi, Mersin‘den İskenderiye‘ye giderken bir denizaltı tarafından batırıldı.
- 2006 – Esaret altındaki en yaşlı hayvan olan Dev Galapagos kaplumbağası Harriet öldü.
- Turgut Reis (ö. 1565)
- Alan Turing (d. 1912)
- Richard Bach (d. 1936)
24 Haziran
- 1314 – İskoçlar ile İngilizler arasında gerçekleşen Bannockburn Muharebesi, İskoç zaferi ile sonuçlandı.
- 1340 – Hollanda‘nın Zeeland eyaletinde, Yüz Yıl Savaşı‘nın dönüm noktalarından biri olan Sluys Savaşı gerçekleşti.
- 1859 – İkinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı: Solferino Muharebesi gerçekleşti.
- 1945 – Sovyetler Birliği‘nin Büyük Yurtseverlik Savaşı‘nda Nazi Almanyası‘nı mağlup etmesini kutlamak amacıyla Kızıl Meydan‘da Geçit Töreni düzenlendi.
- 1947 – Bir Amerikalı, gökyüzünde uçan nesneler gördüğünü bildirdi, nesnelerin fincan tabağına benzediğini iddia etti. Uçan daire terimi ilk kez kullanıldı.
- Ambrose Bierce (d. 1842)
- Victor Hess (d. 1883)
- Carlos Gardel (ö. 1935)
25 Haziran
- 1876 – Little Bighorn Muharebesi‘nde Kızılderililer, ABD 7. Süvari Alayı’nı imha etti, alayın komutanı Yarbay George Armstrong Custer çatışmada öldü.
- 1950 – Sovyetler Birliği‘nce desteklenen Kuzey Kore orduları Güney Kore‘ye saldırdı, Kore Savaşı başladı.
- 1991 – Hırvatistan ve Slovenya, Yugoslavya‘dan bağımsızlıklarını ilan etti.
- 1993 – Tansu Çiller, Türkiye’nin ilk kadın başbakanı oldu.
- 1998 – Microsoft, Windows 98‘i piyasaya sürdü.
- George Orwell (d. 1903)
- Kâzım Koyuncu (ö. 2005)
- Michael Jackson (ö. 2009)
26 Haziran
- 1861 – Osmanlı İmparatorluğu‘nda Sultan Abdülmecid öldü, yerine Abdülaziz padişah oldu.
- 1907 – Vladimir Lenin ile Josef Stalin‘in de aralarında bulunduğu kişilerce organize edilen Tiflis banka soygunu gerçekleşti.
- 1942 – II. Dünya Savaşı‘nın Kuzey Afrika Cephesi‘nde, Mihver güçleri ile Birleşik Krallık arasında Mersa Matruh Muharebesi gerçekleşti.
- 1945 – Birleşmiş Milletler‘i kuran ve düzenleyen belge olan Birleşmiş Milletler Antlaşması San Francisco‘da imzalandı.
- 1960 – Madagaskar, Fransa‘dan bağımsızlığını kazandı.
- Julianus (ö. 363)
- William Thomson (d. 1824)
- Jupp Derwall (ö. 2007)
27 Haziran
- 1917 – Yunanistan, İtilaf Devletleri‘ne katıldı.
- 1954 – Dünyanın ilk nükleer enerji santrali Moskova yakınlarında Obninsk‘de açıldı.
- 1964 – Türkiye‘de darbe girişimi nedeniyle daha önce emekli edilmiş olan Süvari Binbaşı Fethi Gürcan idam edildi.
- 1967 – Dünyanın ilk bankamatiği, Londra‘da hizmete girdi.
- 1977 – Cibuti Cumhuriyeti, Fransa‘dan bağımsızlığını ilan etti.
- Krzysztof Kieślowski (d. 1941)
- J. J. Abrams (d. 1966)
- Kerim Tekin (ö. 1998)
28 Haziran
- 1389 – I. Murad önderliğindeki Osmanlı ordusu ile Sırp Kumandanı Lazar Hrebelyanoviç önderliğindeki çok uluslu Balkan ordusu arasında yapılan I. Kosova Muharebesi, Osmanlı ordusunun galibiyeti ile sonuçlandı.
- 1919 – I. Dünya Savaşı sonunda, İtilaf Devletleri ile Almanya arasında Versay Barış Antlaşması imzalandı.
- 1928 – Sosyalist Hermann Müller, Almanya şansölyesi olarak göreve başladı.
- 1969 – New York‘ta Stonewall ayaklanmaları başladı.
- 2011 – Google, yeni sosyal ağ projesi Google+‘ı duyurdu.
- Jean-Jacques Rousseau (d. 1712)
- James Madison (ö. 1836)
- Mihail Tal (ö. 1992)
29 Haziran
- 1149 – Afrin Muharebesi, Zengilerin mutlak zaferi ile sonuçlandı.
- 1923 – Fenerbahçe, işgal kuvvetleriyle oynadığı General Harington Kupasını kazandı.
- 1925 – Türkiye’de cumhuriyetin ilanına ve laik düzene karşı çıkan Şeyh Said idam edildi.
- 1939 – Hatay Devleti Meclisi, oybirliğiyle Türkiye‘ye katılma kararı aldı ve Hatay ili oldu.
- 1976 – Seyşeller, Birleşik Krallık‘tan bağımsızlığını kazandı.
- Thomas Henry Huxley (ö. 1895)
- Oriana Fallaci (d. 1929)
- Barış Akarsu (d. 1979)
30 Haziran
- 1859 – Fransız akrobat Charles Blondin, Niagara Şelaleleri‘ni ip üstünde geçti.
- 1960 – Belçika Kongosu, Belçika‘dan bağımsızlığını kazandı.
- 1972 – UTC zaman sistemine ilk artık saniye eklendi.
- 1997 – Birleşik Krallık, Çin‘e Hong Kong üzerindeki egemenliğini devretti.
- 2019 – Donald Trump, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti‘ni (Kuzey Kore) ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.
- John William Strutt (ö. 1919)
- Paul Berg (d. 1926)
- Fuat Sezgin (ö. 2018)