TARİHTE BU AY -TEMMUZ

1 Temmuz: Kabotaj Bayramı

• 1527 – Dünyanın ilk ve en eski protestan üniversitesi olan Marburg Philipps Üniversitesi kuruldu.
• 1867 – John A. Macdonald, Kanada Dominyonu‘nun ilk başbakanı oldu.
• 1960 – Somali bağımsızlığını ilan etti.
• 1962 – Ruanda ve Burundi bağımsızlığını ilan etti.
• 1979 – Sony, Walkman‘i tanıttı.

2 Temmuz:

• 1698 – İngiliz mucit Thomas Savery, ilk buhar makinesinin patentini aldı.
• 1494 – Tordesillas Antlaşması İspanya tarafından onaylandı.
• 1900 – Ferdinand von Zeppelin‘in yaptığı Zeplin adı verilen hava aracı, Almanya‘nın Friedrichshafen kenti yakınlarında denendi ve başarılı oldu.
• 1937 – Uçakla ilk dünya turu için yola çıkan Amelia Earhart ve Fred Noonan kayboldu.
• 1990 – Hac izdihamı: Mina‘da şeytan taşlamaya giden hacı adayları tünelde sıkıştı; 1426 kişi öldü.

• 1243 – Anadolu Selçuklu Devleti‘nin Moğollara yenilmesiyle sonuçlanan Kösedağ Muharebesi gerçekleşti.
• 1988 – İstanbul‘da Fatih Sultan Mehmet Köprüsü açıldı.
• 1991 – Çeçenistan Cumhuriyeti kuruldu.
• 2006 – 2004 XP14 adlı asteroit, Dünya‘nın 432.308 km yakınından geçti.
• 2013 – Abdülfettah es-Sisi, Muhammed Mursi‘yi devirerek Mısır‘da yönetimi ele geçirdi.

---

4 Temmuz: Amerikan Bağımsızlık Günü

• 1054 – SN 1054 adlı süpernova, Çinliler, Japonlar, İranlılar, Araplar ve Amerika yerlileri tarafından gözlemlendi.
• 1187 – Hıttin Muharebesi: Selahaddin Eyyubi, Haçlıları Hıttin‘de tam bir bozguna uğrattı.
• 1776 – Amerikan Bağımsızlık Bildirisi; Amerikan Kongresi, Büyük Britanya‘dan bağımsızlığını ilan etti. ABD‘nin kuruluş günü olarak kutlanmaktadır.
• 1997 – NASA‘nın gönderdiği “Pathfinder” adlı araştırma robotu, Mars‘ın yüzeyine indi.
• 2012 – Higgs bozonu keşfedildi.

---

5 Temmuz:

• 1687 – Isaac Newton, Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica adlı eserini yayımladı.
• 1811 – Venezuela, İspanya‘dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1962 – Cezayir, Fransa‘dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1977 – Pakistan Genelkurmay Başkanı Muhammed Ziyâülhak darbe yaparak başbakan Zülfikar Ali Butto‘yu devirdi.
• 1996 – Dolly adlı koyun, bir erişkin hücreden klonlanmış ilk memeli oldu.

6 Temmuz:

• 1535 – Ütopya‘nın yazarı, İngiliz devlet adamı Sir Thomas More, Kral VIII. Henry‘yi İngiltere Kilisesi‘nin başı olarak kabul etmediği için idam edildi.
• 1827 – Londra Antlaşması imzalandı.
• 1885 – Fransız bilimci Louis Pasteur‘ün bulduğu kuduz aşısı ilk kez bir insana uygulandı.
• 1964 – Malavi, Birleşik Krallık‘tan bağımsızlığını ilan etti.
• 1998 – Hong Kong‘ta Kai Tak Havaalanı, ihtiyaca karşılık verememesi nedeniyle kapatılarak yerine Hong Kong Uluslararası Havalimanı açıldı.

---

7 Temmuz:

• 1521 – Kanuni Sultan Süleyman‘ın Belgrad Seferi sırasında gerçekleşen Böğürdelen Kuşatması sona erdi.
• 1974 – 1974 FIFA Dünya Kupası‘nı Almanya kazandı.
• 1978 – Büyük Okyanus‘taki Solomon Adaları, Birleşik Krallık‘tan bağımsızlığını ilan etti.
• 2005 – Londra‘da metro istasyonlarına yapılan saldırılarda 56 kişi hayatını kaybetti.
• 2007 – Dünyanın pek çok şehrinde Live Earth konserleri düzenlendi.

---

8 Temmuz:

• 1833 – Osmanlı İmparatorluğu ile Çarlık Rusyası arasında Hünkâr İskelesi Antlaşması imzalandı.
• 1937 – Türkiye ile İran, Irak ve Afganistan arasında saldırmazlık paktı (Sadabat Paktı) imzalandı.
• 1997 – NATO; Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya‘yı 1999’da birliğe katılmaya davet etti.
• 2011 – Atlantis Uzay Mekiği, Space Shuttle programının son görevinde fırlatıldı.
• 2022 – Şinzo Abe, bir suikast sonucu öldürüldü.

---

9 Temmuz:

• 455 – Avitus, Batı Roma İmparatoru oldu.
• 1816 – Arjantin, İspanya’dan bağımsızlığını kazandı.
• 1961 – Türkiye Cumhuriyeti 1961 Anayasası, halk oylaması sonucunda kabul edildi.
• 2008 – ABD İstanbul Başkonsolosluğu Saldırısı: ABD İstanbul Başkonsolosluğuna yönelik saldırı gerçekleştirildi, saldırıyı gerçekleştiren 3 kişi ile 3 polis öldü.
• 2011 – Güney Sudan bağımsızlığını ilan etti.

---

10 Temmuz:

• MÖ 48 – Dyrrhachium Muharebesi‘nde; Gnaeus Pompeius Magnus, Jül Sezar‘ı yenilgiye uğrattı.
• 1973 – Bahama Adaları, Birleşik Krallık‘tan bağımsızlığını ilan etti.
• 1985 – Greenpeace gemisi “Rainbow Warrior“, Fransız istihbarat teşkilatı DGSE tarafından Auckland Limanı’nda bombalanarak batırıldı.
• 1996 – Türksat uydusu, Fransız Guyanası‘ndan uzaya fırlatılarak geçici yörüngesine yerleşti.
• 2007 – Erden Eruç, ilk tek başına insan gücüyle devrialeme başladı.

11 Temmuz

• 1302 – Altın Mahmuzlar Savaşı‘nda Flandre şehirleri etrafındaki “Koalisyon Ordusu”, Fransa Krallığı Ordusu’nu yenilgiye uğrattı.
• 1346 – IV. Karl, “Elektör Prensler” tarafından Roma Kralı (rex Romanorum) olarak seçildi.
• 1899 – Fiat, Giovanni Agnelli tarafından Torino‘da kuruldu.
• 1995 – Sırp Cumhuriyeti Ordusu, Krivaya 95 harekâtını düzenleyerek, Srebrenitsa‘yı ele geçirdi. Srebrenitsa katliamı, NATO askeri müdahalesinin hazırlanmasına gerekçe oldu.
• 2010 – İspanya, 2010 Dünya Kupası‘nda, Hollanda‘yı 1-0 yenerek ilk kez FIFA Dünya Kupası sahibi oldu.

12 Temmuz:

• 1806 – 16 Alman Prenslik Devleti, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu‘ndan ayrılarak Ren Konfederasyonu‘nu kurdu. Konfederasyon, Ren Birliği‘nin yeniden canlandırılmış versiyonu idi.
• 1878 – Osmanlı İmparatorluğu‘nun, Kıbrıs adasının yönetimini Kıbrıs Sözleşmesi ile Birleşik Krallık‘a devretmesinin ardından, Ada’ya ilk Birleşik Krallık bayrağı, Lefkoşa burçlarına çekildi.
• 1918 – I. Dünya Savaşı sırasında Salyan Muharebesi gerçekleşti. Kura nehri Osmanlı ordusu tarafından kontrol altına alındı.
• 1932 – Türk Dil Kurumu, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu.
• 1950 – René Pleven, Fransa Başbakanı oldu.

13 Temmuz:

• 1793 – Fransız Devrimi önderlerinden Jean-Paul Marat, muhalifi Charlotte Corday tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
• 1878 – Osmanlı İmparatorluğu, Çarlık Rusyası, İngiltere, Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya ve Fransa arasında Berlin Antlaşması imzalandı.
• 1930 – İlk Dünya Futbol Şampiyonası Uruguay‘ın başkenti Montevideo‘da başladı.
• 1985 – Afrika‘daki açlığa yardım fonu toplamak amacıyla Live Aid konseri düzenlendi.
• 1995 – Senirkent sel felaketi: Isparta‘nın Senirkent ilçesindeki sel felaketinde 74 kişi öldü.

14 Temmuz: Bastille Günü

• 1683 – Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı orduları, II. Viyana Kuşatması‘nı başlattılar.
• 1700 – Osmanlı Devleti, Rusya Çarlığı ile İstanbul Antlaşması‘nı imzaladı.
• 1789 – Fransız Devrimi: Fransızlar krallığa karşı ayaklandılar. Halk, Paris Bastille Hapishanesi‘ndeki siyasi tutukluları serbest bıraktırdı.
• 1884 – Kamerun, Almanya‘nın sömürgesi oldu.
• 2015 – New Horizons (Yeni Ufuklar) adlı uzay aracı Plüton‘a vardı.

15 Temmuz: Türkiye‘de Demokrasi ve Millî Birlik Günü

• 1099 – Birinci Haçlı Seferi‘nde Hristiyan askerler, sekiz günlük bir kuşatmanın sonunda Kudüs‘teki Kutsal Kabir Kilisesi‘ni ele geçirdi.
• 1799 – Fransız askerler, Mısır‘ın liman şehri Reşid yakınlarında Rosetta Taşı‘nı ortaya çıkardı.
• 1983 – Ermeni aşırıcı örgütü ASALA, Paris-Orly Havalimanı‘ndaki Türk Hava Yolları kontuarını bombaladı.
• 1997 – Amerikalı seri katil Andrew Cunanan, İtalyan moda tasarımcısı Gianni Versace‘yi Miami, Florida‘da öldürdü.
• 2016 – Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde Yurtta Sulh Konseyi adıyla örgütlenen bir grup asker, Türkiye hükûmeti ve cumhurbaşkanına karşı darbe girişiminde bulundu.

16 Temmuz:

• 1942 – Fransa‘daki en büyük Yahudi tutuklanması: 12.884 Yahudi Auschwitz‘e gönderilmek üzere tutuklandı.
• 1945 – Manhattan Projesi gereğince Amerika Birleşik Devletleri yakınlarında ilk atom bombası denemesi yapıldı.
• 1969 – Apollo 11 Cape Kennedy uzay üssünden fırlatıldı.
• 1979 – Saddam Hüseyin, Irak devlet başkanı oldu.
• 1994 – Shoemaker–Levy 9 kuyruklu yıldızının parçaları Jüpiter gezegenine çarptı.

17 Temmuz:

• 1763 – Rus-Çerkes Savaşı başladı.
• 1867 – Marx‘ın Das Kapital adlı eserinin ilk cildi yayımlandı.
• 1918 – Bolşevikler, Rus Çarı II. Nikolay‘ı, eşini, çocuklarını ve dört sadık yakınını Yekaterinburg‘da idam ettiler.
• 1936 – Cumhuriyetçi Halk Cephesi koalisyonuna karşı askerlerin ayaklanması ile İspanya İç Savaşı başladı.
• 1975 – Amerikan uzay aracı Apollo ve Rus uzay aracı Soyuz uzayda birleştiler.

18 Temmuz:

• MÖ 390 – Roma Cumhuriyeti ile Galya arasında gerçekleşen Allia Muharebesi‘ni Galyalılar kazandı.
• 656 – Ali bin Ebu Talib halife oldu.
• 1920 – Mîsâk-ı Millî, Türkiye Büyük Millet Meclisi‘nde kabul edildi. BMM, Mîsâk-ı Millî üzerine yemin etti.
• 1925 – Adolf Hitler, nasyonal sosyalist fikirlerini açıkladığı kişisel manifestosu Mein Kampf‘ı (Kavgam) yayımladı.
• 1975 – Apollo – Soyuz kenetlenmesi televizyondan naklen verildi.

19 Temmuz:

• 64 – Yaklaşık bir hafta süren Büyük Roma Yangını, Roma’nın üçte ikisinin yanmasına neden oldu.
• 711 – Hristiyan Vizigotlar ile Tarık bin Ziyad yönetimindeki Arap ve Berberi orduları arasında Guadalete Muharebesi gerçekleşti.
• 998 – Bizans İmparatorluğu ile Fâtımîler arasında Epemiye Muharebesi gerçekleşti.
• 1870 – Fransa, Prusya‘ya savaş ilan etti.
• 1996 – 1996 Yaz Olimpiyatları, Atlanta–Georgia‘da başladı.

20 Temmuz: KKTC‘de Barış ve Özgürlük Bayramı

• 1402 – Ankara Muharebesi: Yıldırım Bayezid komutasındaki Osmanlı ordusu ile Timur komutasındaki Timur Ordusu Çubuk Ovası‘nda karşılaştı.
• 1881 – Amerika Birleşik Devletleri ordularına karşı savaşan son Yerli kabile şefi olan Sioux kabilesi lideri Oturan Boğa teslim oldu.
• 1936 – Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı.
• 1951 – Ürdün Kralı I. Abdullah, Cuma namazı sırasında bir Filistinli tarafından öldürüldü.
• 1969 – Tarihte ilk kez insanlı bir uzay aracı Ay‘a ulaştı. Apollo 11 ile Ay yüzeyine inen astronot Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, Ay’a ilk ayak basan insanlar oldu.

21 Temmuz:

• MÖ 356 – Herostratus adındaki bir genç, Dünyanın Yedi Harikası‘ndan biri olan ve Efes‘te bulunan Artemis Tapınağı‘nı yaktı.
• 1718 – Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Venedik Cumhuriyeti arasında Pasarofça Antlaşması imzalandı.
• 1798 – Napolyon‘un Fransızlara Kahire yolunu açtığı Piramitler Muharebesi gerçekleşti.
• 1861 – Yıllarca süren Amerikan İç Savaşı sırasındaki Birinci Bull Run Muharebesi gerçekleşti.
• 2001 – İtalya‘nın Cenova kentinde düzenlenen G8 zirvesini protesto eden küreselleşme karşıtı bir kişi öldürüldü.

22 Temmuz:

• 838 – Bizans İmparatorluğu ile Abbâsîler arasında Dazimon Muharebesi gerçekleşti.
• 1298 – Falkirk Muharebesi: İskoç Komutan William Wallace, Britanya Kralı I. Edward‘a yenildi.
• 1456 – Belgrad Kuşatması‘nda Macar Kralı John Hunyadi, Osmanlı İmparatorluğu padişahı II. Mehmed‘i yendi.
• 1933 – Wiley Post, Dünya etrafında uçakla tek başına dolaşan ilk insan oldu. 15.596 millik yolculuğu 7 gün, 18 saat, 45 dakika sürdü.
• 2008 – Bosna Savaş Suçlusu Radovan Karadžić Sırbistan‘da yakalandı.

23 Temmuz:

• 1908 – Osmanlı İmparatorluğu‘nda İkinci Meşrutiyet ilan edildi.
• 1919 – Erzurum Kongresi toplandı.
• 1939 – Hatay Türkiye‘ye katıldı.
• 1952 – Mısır‘da Cemal Abdünnâsır liderliğindeki Hür Subaylar Hareketi I. Faruk‘u devirdi ve monarşiye son verdi.
• 1995 – Hale-Bopp kuyruklu yıldızı keşfedildi.

24 Temmuz:

• 1823 – Şili‘de kölelik yasaklandı.
• 1915 – Chicago‘da yolcu gemisi battı, 845 kişi öldü.
• 1923 – Günümüz Türkiyesi‘nin sınırlarının çizildiği Lozan Antlaşması imzalandı.
• 1936 – İspanya hükümeti iç savaş nedeniyle dünyadan yardım istedi.
• 1974 – Yunanistan‘da yedi yıldır süren cunta yönetimi sona erdi; sürgündeki Konstandinos Karamanlis, hükümeti kurmak üzere geri döndü.

25 Temmuz:

• 1543 – Estergon Kuşatması: Avusturya Arşidüklüğü‘nün elindeki Estergon, Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatıldı ve yaklaşık iki hafta süren kuşatma sonrasında şehir Osmanlı egemenliğine girdi.
• 1909 – Louis Blériot, uçağı ile ilk kez Manş Denizi‘ni aştı.
• 1933 – Lev Troçki, sığınmacı olarak Fransa‘ya gitti.
• 1934 – Avusturya başbakanı Engelbert Dollfuß ülkesindeki Naziler tarafından Viyana‘da öldürüldü.
• 1994 – Ürdün kralı Hüseyin ile İsrail Başbakanı İzak Rabin savaş durumunu sona erdiren deklarasyonu imzaladılar.

26 Temmuz:

• 1933 – Adolf Hitler görme, duyma gibi sorunları olan engelli Almanların kısırlaştırılacağını açıkladı.
• 1951 – Şair Nâzım Hikmet vatandaşlıktan çıkarıldı.
• 1952 – Mısır Kralı I. Faruk, tahtını oğlu II. Fuad‘a devretti.
• 1953 – Moncada Kışlası baskınıyla Küba Devrimi başladı. Devrimcilerin lideri Fidel Castro tutuklandı.
• 1956 – Dünya Bankası‘nın Asvan Barajı‘nın inşasını desteklemekten vazgeçmesi üzerine Mısır devlet başkanı Cemal Abdünnâsır, Süveyş Kanalı‘nı millileştirdi.

27 Temmuz:

• 1526 – Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında yaşanan Petrovaradin Kuşatması, Osmanlı zaferiyle sonuçlandı.
• 1794 – Fransız Devrimi‘nin jakoben önderlerinden Maximilien Robespierre iktidardan düşürüldü ve Fransa Millî Meclisince tutuklandı. Robespierre, 28 Temmuz‘da idam edildi.
• 1914 – Avusturya, Sırbistan‘a resmen savaş ilân etti; I. Dünya Savaşı başladı.
• 1953 – İki milyondan fazla kişinin öldüğü Kore Savaşı sona erdi. Ateşkes anlaşması Panmuncon’da imzalandı.
• 1991 – Adige Cumhuriyeti, Rusya sınırları içinde kuruldu.

28 Temmuz:

• 1402 – Osmanlı İmparatorluğu Padişahı Yıldırım Bayezid, Ankara Muharebesi‘nde Timur‘a yenilerek esir düştü; Osmanlı devletinde Fetret Devri başladı.
• 1821 – Arjantinli general José de San Martín, Lima‘ya girerek Peru‘nun İspanya‘dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1929 – Savaş esirlerine ilişkin Cenevre Konvansiyonu, 48 ülke tarafından imzalandı.
• 1943 – II. Dünya Savaşı: İngiliz hava kuvvetlerinin Hamburg‘u bombalaması sonucu çıkan yangınlarda 42.000 Alman sivil öldü.
• 1976 – Çin‘in Tangshan bölgesinde meydana gelen 8,2 şiddetindeki Tangshan depreminde 242.769 kişi öldü, 164.851 kişi yaralandı.

29 Temmuz:

• 1958 – NASA kuruldu.
• 1967 – Venezuela‘nın Karakas kentinde deprem oldu, yaklaşık 500 kişi öldü.
• 1981 – Büyük Britanya’da Galler Prensi Charles, Lady Diana ile evlendi.
• 1987 – Margaret Thatcher ile François Mitterrand, Manş Tüneli‘nin inşasına ilişkin anlaşmayı imzaladılar.
• 1989 – İran devlet başkanlığı seçimlerini Haşimi Rafsancani kazandı.

30 Temmuz:

• 1629 – Napoli‘de deprem: 10.000 kişi öldü.
• 1945 – Trakya‘da Almanlar adına casusluk yaptıkları iddiasıyla yargılanan 15 kişi ölüm cezasına mahkûm edildi.
• 1966 – Birleşik Krallık, Almanya‘yı 4-2 yenerek Dünya Futbol Şampiyonu oldu.
• 1971 – Boeing 727 tipi Japon millî yolcu uçağı ile bir Japon savaş uçağı, Morioka (Japonya) semalarında çarpıştı: 162 kişi öldü.
• 1987 – Mekke’de Hac sırasında İranlılar Amerika Birleşik Devletleri aleyhine gösteri yaptı. Suudi polisi ateş açtı, çok sayıda İranlı ve Suudi öldü.

• 1492 – Yahudilerin İspanya‘dan kovulacağını gerekçeleriyle bildiren Elhamra Kararnamesi imzalanarak yürürlüğe girdi.
• 1932 – Almanya‘da seçimlerde 230 milletvekilliği alan Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (Naziler) birinci parti oldu.
• 1936 – İspanya‘da General Franco‘nun faşist güçleri Madrid‘i kuşattı.
• 1952 – Türkiye‘nin ilk sendikal konfederasyonu olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) kuruldu.
• 1959 – Bask Yurdu ve Özgürlüğü (ETA) örgütü kuruldu.